Negatif Basınçlı Vakum Tedavisi nedir?

Negatif Basınçlı Vakum Tedavisi; İnsan vücudu, belirli bir aşamadan sonra yaşlılığa bağlı olarak artan oranlarda bazı değişikliklerle karşılaşmaktadır. Bu değişikliklerin en başında kan damarında meydana gelen değişiklikler gelir.

Kan damarlarında yaşlılığa bağlı birçok olumsuz değişiklikler olmaktadır. İnsan sağlığı büyük ölçüde kan damarlarının sağlığı ile ilişkilidir. İnsan doğar doğmaz damarlarda değişiklikler oluşmaya başlar.

Bu değişikliklerin bir kısmı ömür boyu tolere edilebilir sınırlarda kalır. Bir kısmı da felç, kalp krizi gibi hayati tehlikeleri de beraberinde bulundurur.

Toplardamar yapısındaki olumsuz değişiklikler çok yaygın olmakla birlikte yaşamı atardamar hastalıklarına göre çok daha az etkiler.

Ne kadar dikkat edilirse edilsin, orta ve ileri yaşlarda toplardamar kapakçık sisteminde bozulmalar, buna bağlı varis dediğimiz damarsal genişlemeler ve kıvrımlaşmalar olur.

Bundan dolayı özellikle alt ekstremite ve bazı iç organlardaki venöz kan sağlıklı bir şekilde dolaşım sistemine dönemez. Çevresel bölgelerde staz, venöz yetmezlik dediğimiz göllenmeler olur.

Bacaklarda şişlik, ağrı, dolgunluk, nahoş görünüm, kaşıntı, hatta venöz yaralar ortaya çıkar. Bu değişiklikler kronik (süreğen) venöz (toplardamar) yetmezlik olarak adlandırılır. 

Toplardamar yetmezliği (venöz yetmezlik) nasıl gelişir?

Bacaklardaki ve alt karın bölgesindeki kirli kanı (oksijeni azalmış ve kullanılmış kan) kalbin sol kulakçığına getiren ve birbiri ile bağlantılı yüzeysel ve derin (adalelerin içinde atar damarlara paralel  giden) olmak üzere iki toplardamar sistemi bulunur. Ayrıca yüzeysel ve derin toplardamarları birbirine bağlayan perforan toplardamarlar da vardır.

Ayakta dururken toplardamarlar içinde kanın yerçekiminin etkisi ile aşağılara yani ayaklara geri akma eğilimi vardır. Toplardamarlarda bulunan kapakçıklar kirli kanın aşağıya kaçmasına engel olur, venöz kan kasların hareketi ile kalbe doğru yol alır.

Toplardamarların içinde sadece bir yöne (kalbe doğru) açılan kapaklar bu geri akışa engel olurlar. Bu sayede yürürken baldırdaki adale pompası ile yukarı doğru gönderilen kan, toplardamarların kapakları ile yukarda tutulup aşağı geri akmaları engellenir.

Ancak toplardamarlardaki kapaklar bozulduğunda kan tutulamayıp aşağı doğru akmaya ve böylece ayaklarda kanın sürekli birikmesine ve sonuçta da kronik venöz yetmezliğe sebep olur. Bu şekilde toplardamar kapak hastalığı kronik venöz yetmezliğin en önde gelen sebepleri arasındadır.

Diğer bir sebep ise toplardamarlar içinde pıhtı oluşup (derin ven trombozu) damarların tıkanması ve buna bağlı olarak kapakçıklarının bozulmasıdır. Pıhtı zaman içinde kaybolsa bile –çoğu kez tam olarak kaybolmaz- damarın içinde engeller, darlıklar oluşmasına ve kapakçıkların bozulmasına sebep olur.

Bu şekilde gelişen toplardamar tıkanıklığı sonucunda giderek artan bir şekilde bacaklardan dönmesi gereken toplardamar kanının akışı engellenip, damarların içinde kan göllenmeye ve toplardamar kan basıncı artmaya başlar. Toplardamarlardaki yüksek kan basıncı dokulara zarar verir toplardamar yetmezliği gelişir.

Toplardamar yetmezliğinin daha önemsiz diğer bir sebepleri ise bacak kaslarındaki zayıflık, toplardamar ve atardamar arasında bağlantı oluşup kan akımının artması, toplardamarların çeşitli sebeplerle genişlemesi sayılabilir.

Venöz yetmezlik belirtileri

• Özellikle uzun süre ayakta kalındığında bacaklarda şişme
• Bacaklarda acı ve yorgunluk
• Yeni varis oluşumları
• Özellikle bilek hizasında bacakların derisinin renginin kırmızı-kahverengine dönmesi
• Derinin kösele gibi kalınlaşması
• Ayak ve bacak derisinde kaşıntı
• Bacaklarda yaraların (venöz ülser) oluşması.
• Bu yaraların geç ve zor iyileşmesi Sebepleri: Toplardamar yetmezliği (venöz yetmezlik) esas olarak toplardamarlar içindeki kan basıncının artmasıdır. Bu genel olarak derin ven trombozu gibi bacak toplardamarlarında pıhtının oluşması sonucu kapakların bozulması, kan akımının engellemesi yada toplardamarlarda kapakların çeşitli sebeplerle fonksiyonunu kaybetmeleri sonucunda ortaya çıkar. Toplardamar yetmezliği (venöz yetmezlik)  risk faktörleri,
  • Genetik yatkınlık, ailede ve akrabalarda venöz yetmezlik
  • Geçirilmiş toplardamar tıkanıklığı (derin ven trombozu ya da tromboflebit)
  • Obezite (şişmanlık)
  • Gebelik sayısının fazla olması
  • Hareketsiz yaşam şekli,
  • Sigara
  • Uzun süre ayakta durmayı ya da oturmayı gerektiren meslekler
  • Yaşlılık
  • Kadın cinsi (kadınlarda çok daha sık görülür)
  • Pıhtı oluşumuna genetik yatkınlık

  Teşhis;

  Doktor tarafından hastanın şikayetlerinin dinlenmesi ve muayene ile sorun teşhis edilebilir. Ancak olayın sebebinin tam olarak bilinmesi tedaviyi planlamak açısından önemlidir.

• Bu sebeple teşhis ve tedaviyi planlamada kullanılan birçok tetkik vardır. Doppler Ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR), venografi, damar içi ultrason (IVUS) bunların en önemlileridir.
• Kronik toplardamar yetmezliğinde tedaviTedavide temel amaç kişinin günlük hayatını konforlu bir şekilde sürdürecek bir şekilde şikâyetlerin en aza indirilmesidir. Eğer kronik venöz yetmezliğin sebebi tam olarak tespit edilebilirse bunun tedavisi gerekir. Ancak sebebi tam olarak ortaya koymak çoğu zaman mümkün olmayabilir.  Kronik venöz yetmezlik yüzeyel toplardamarlardaki kapak hastalığından kaynaklanıyor ise bu damarlar ortadan kaldırılarak tedavi edilebilir. Yüzeyel damar olarak en sık safen toplardamarı sorunludur.
• Bu damarın kapakçıkları bozulduğunda kalp ile ayak bileği arasındaki kan bacaklarda ve özellikle ayak bileğinde birikmeye başlar. Biriken ya da göllenen kanın oluşturduğu yüksek venöz kan basıncı dokulara zarar vermeye başlar.
• Temelde sorun varise benzemekle beraber, varistekinden daha ağır bir tablo söz konusudur. Böyle bir durumda kapakları bozuk olduğu için kanı aşağı kaçırmakta olan damarın yok edilmesi gereklidir.
• Bu sayede kan normal sağlıklı damarlardan yukarıya ulaşır ve ayaklarda göllenmez. Yetmezlikli safen toplardamarı ameliyatla (varis ameliyatı) çıkartılır ya da bir başka yöntemle kapatılır.Derin toplardamar yetmezliği; venöz yetmezlik derin toplardamarlardaki tıkanıklık ya da kapak hastalığından kaynaklanıyor ise bacaklarda çok daha yüksek kan basıncı ortaya çıkar.
• Bu durumda hasta ayakta kaldığında ve yürüdüğünde kan bacaklarda göllenir, dokulara zarar verir, başta ayak bileğinde yaralar dâhil birçok sorunun oluşumuna sebep olur.
• Derin venler çok daha fazla kanı aşağıdan yukarıya kalbe doğru taşıdığı için derin venöz yetmezlikler de stent kullanılması çok daha iyi bir tedavidir.Perforan damar yetmezlikleri;  venöz yetmezliğin sebebi derin ve yüzeyel toplardamarlar arasında bağlantıyı sağlayan perforan damarlar ismi verilen özel bir damar grubunun yetmezliği olabilir.
• Perforan damar yetmezliği dışında bütün toplardamarların normal olduğu durumlarda perforan damarlar venlerin skleroterapi ile tıkanması veya stent benzeri tedaviler uygulanır. 

Destek tedavileri

İster ameliyat uygulansın isterse uygulanmasın hastaların hemen tamamında elastik kompresyon tedavisi kullanılır. Bu tedavide bacakların elastik bandajla sarılması veya varis çorabı gibi dışarıdan bası sağlayan yöntemlerle toplardamarlar dışarıdan desteklenir.

• Varis çorapları sabah yataktan kalkmadan giyilir ve akşam yatınca çıkarılır. Birkaç ay içinde elastikiyetleri azalacağı için değiştirilmeleri gereklidir.Yaşam tarzındaki bazı değişiklikler:
  • Kronik venöz yetmezlikli hastaların genellikle hayatlarında bazı değişiklikler yapmaları gerekmektedir.
  • Bacakların yükseğe kaldırılması, oturmak ya da düz yatmak yerine yatarken bacakların yüksekte tutulması venöz dönüşü artırarak damar basıncını kısmen de olsa azaltır. 
  • Ayakta durmak ya da oturmak yerine yürümek ve otururken ayakların hareket ettirilmesi,
  • Varis çoraplarının düzenli bir şekilde giyilmesi
  • Düzenli ayak bileği egzersizlerinin yapılması
  • Ayak bakımına dikkat edilmesi
  • Kabızlıktan uzak durmak
  • Kilo verilmesi
  • Su içinde yürüme egzersizleri
  • Sıcak uygulamalardan kaçınmak

Bizleri Youtube'dan Takip Edebilirsiniz.