Posttrombotik Sendrom (Kronik Toplardamar Tıkanıklık) Nedir?

Posttrombotik sendrom ya da toplardamar tıkanıklığı, genel olarak toplardamarların pıhtı ile tıkanması, pıhtının zamanla damarları daraltması, toplardamar kapakçıklarının bozulması ya da toplardamarların dokular arasında sıkışması sonucunda venöz kanın (kirli kan) iletiminin engellenip venöz kanın bacaklarda birikmesine bağlı gelişen bir hastalıktır.

Toplardamarlar içinde pıhtı oluştuğunda (Derin ven trombozu, DVT) kan akımı engellendiği için kan bacaklarda birikir ve bacak ağrılı, şiş, mor bir hale gelir.

Toplardamarlarda pıhtı oluştuktan sonra, hastalık tedavi edilse bile pıhtı tam olarak kaybolmadığından damar normale dönmez. Bacaktaki kanın kalbe dönüşünde bir engel olduğu için zamanla kılcal damar çatlamaları, varisler, bacakta şişme ve yara oluşumu görülür.

Bu tabloya venöz yetmezlik, venöz staz gibi isimler verilir. DVT geçiren hastaların %50 sinde 2 yıl içinde posttrombotik sendrom belirtileri başlar.

Posttrombotik sendromda pıhtı damar içerisinde bir nedbe dokusuna dönüşmüş, kapaklar bozulmuş ve kan akışı engellenmiş ve venöz dönüş bozulmuştur.

Toplardamar yetmezliğinde temelde olan olay toplardamarlar içinde biriken kanın bacak dokusuna zarar vermesidir.

Posttrombotik Sendrom Nedir?

Toplardamar Tıkanıklıklarının Sebepleri Nelerdir?

Genetik olarak pıhtı oluşumuna yatkınlık, hareketsizlik ve eşlik eden diğer bazı hastalıklar sonucunda gelişebilir.

Yıllar sonra gelişen toplardamar yetmezliği ise pıhtının ortadan kalkmayıp damarda kan akışına engel olması ya da pıhtının toplardamar kapakçıklarını tahrip edip kanın aşağıya doğru ters akımı sonucunda ortaya çıkar.

Klasik olarak derin ven trombozunda (bacakta pıhtı) kullanılan ilaçlar pıhtının oluşumunu kısmen engeller ve oluşan pıhtıyı az bir miktarda (1/5) küçültür. Pıhtı hastaların büyük çoğunluğunda tam olarak erimez ve erimeyen bu pıhtı damarda darlık yapar.

  Yenişleyen yan yollar kısmen venöz dönüş sağlasa da alt ekstremitede venöz dolgunluk büyük ölçüde devam eder. Bu sebeple kronik toplardamar tıkanıklığının en önemli sebebi geçirilmiş derin ven trombozları ya da flebitlerdir.

Benzer şekilde derin ven trombozu oluşturan hastalıklarda örneğin Behçet hastalığında toplardamar tıkanıklığı yaparak toplardamar yetmezliğine yol açabilir.

Şikayetler Nelerdir?

Toplardamar tıkanıklığının ilk aşaması olan pıhtı ile damarın tıkanması (DVT) bacakta ani başlayan şişlik, ağrı, morarma, bazen yürüyemeyecek kadar şiddetli acı ve ağırlık hissi ile başlar.

Bu durumda en önemli sorun pıhtının kopup akciğerlere gidip akciğer damarlarını tıkamasıdır. Pulmoner (akciğer) emboli adı verilen bu durumda nefes darlığı, kanlı balgam çıkarma ve göğüs ağrısı olabilir.

Daha ileri aşamaları ise öldürücü olabilir. Çoğu kez durum acildir ve hastalar birkaç gün içerisinde bir hastaneye başvururlar.

Toplardamardaki pıhtı tedavi edilse de edilmese de şikâyetlerin hafiflemesi haftalar bazen aylar sürer. Ancak şikâyetlerde zamanla belirli bir düzeyde rahatlama olsa da genelde hastaların yarısında yıllar sonra şikâyetler ağırlaşabilir.

Bu durumda bacakta özellikle uzun süre ayakta kalındığı durumlarda ortaya çıkan şişme, yorulma, ağrı, ağırlık hissi, baldırlarda varis oluşumu, özellikle ayak bileklerinde çok sayıda mavi mor kılcal damar varisleri, zamanla ayak bileğinde kahverengiye yakın koyulaşma, deride kalınlaşma ve kabalaşma oluşur.

Bazı hastalar bir süre yürüdükten sonra bacaklarında başlayan ve ancak bacakları yukarıya kaldırarak dinlenmekle azalan şiddetli ağrı ve şişmeden yakınabilirler.
Bacak önceleri akşamları şişiyor iken artık daha erken saatlerde de şişmeye başlar. Ayak bileği çevresinde yaralar açılıp, giderek genişler.

Vakumed Tedavisi hastalığın önlenmesinde önemli bir tedavi yolu olarak görülebilir.

Venöz ülser olarak nitelenen bu yaralar iltihaplanmadığı sürece ağrısız olup, aylarca iyileşmeden kalabilir. Bazen iyileşse bile kısa sürede tekrar oluşur. 

Bizleri Youtube'dan Takip Edebilirsiniz.